سکوتِ دوربین، صدای نقاشی: روایت مهتا محدث از هنر معاصر
سینمای بدون پرده؛ روایت «مهتا محدث» از سینماگران ایران در قالب هنرمندان تجسمی و طلوع یک جریان تازه در اقتصاد هنر ایران
تحریریه هفت‌رخ نیوز؛ گزارش ویژه از نمایشگاه چند تکه آئینه:
در روزگاری که فضای فرهنگی ایران میان دو قطب سلبریتی‌گرایی و خودسانسوری در نوسان است، چهره‌ای از جنوب فرهنگ‌خیز ایران سر برآورده که مسیر متفاوتی را در هنر برگزیده است. مهتا محدث، دختر هنرمند دهه هفتادی و متولد شیراز، نه‌تنها از قاب سینما عبور کرده، بلکه این روزها در قلب جریان‌های نوظهور اقتصاد هنر تجسمی جایگاهی قابل توجه یافته است.
از پشت صحنه «آشفتگی» تا جلوی لنز عیاری و آبیار
مهتا محدث فعالیت حرفه‌ای خود را در فضای رسانه‌ای با روزنامه سینما آغاز کرد و در ادامه، با حضور در تیم مستندسازی پشت‌صحنه فیلم «آشفتگی» به کارگردانی فریدون جیرانی، قدم به عرصه تصویر گذاشت. او سپس با کارگردانان صاحب‌نامی چون کیانوش عیاری در سریال پرماجرای «۸۷ متر» و نرگس آبیار در فیلم‌های موفقی چون شبی که ماه کامل شد، ابلق و سیم چهارم همکاری کرد.
اما در شرایطی که برخی از این پروژه‌ها قربانی فضای مبهم پخش شدند، محدث توانست خود را فراتر از بازیگری تثبیت کند و نگاه خود را به عرصه‌های عمیق‌تری از هنر گسترش دهد — به‌ویژه هنرهای تجسمی، جایی که اقتصاد، هویت، و خلاقیت در هم تنیده‌اند.
«چند تکه آینه»؛ بازتابی از هنرمندانی که تصویر را فراتر از سینما می‌بینند.
نمایشگاه «چند تکه آینه» که با کیوریتوری محدث در خانه هنرمندان ایران کلید خورد، به‌سرعت به یکی از رویدادهای متفاوت در تقاطع هنرهای تجسمی و سینما تبدیل شد. در این پروژه، آثار عکاسی و نقاشی بیش از ۲۰ سینماگر ایرانی – از پانته‌آ بهرام،کتایون ریاحی، تهمینه میلانی و محمود کلاری تا عباس کیارستمی، ناصر تقوایی و داریوش مهرجویی – به نمایش درآمد.
محدث در گفت‌وگو با هفت‌رخ‌نیوز درباره فلسفه پشت نمایشگاه می‌گوید:
«برای من مهم بود که نگاه ما به آثار این هنرمندان، نگاه فرهنگی باشد نه سلبریتی‌زده. می‌خواستم نشان دهم که بازیگران و سینماگران ما حتی در روزهای دوری از صحنه و ممنوع‌الکاری، دست از خلق برنداشته‌اند. هنر، پناهگاهی‌ست فراتر از قاب سینما.»
اقتصاد هنر، بازیگر پنهان این روایت
آنچه نمایشگاه «چند تکه آینه» را از دیگر پروژه‌های هنری متمایز می‌کند، نه‌فقط نام‌های بزرگ یا محتوا، بلکه مدیریت اقتصادی مستقل آن است. در شرایطی که وابستگی به منابع دولتی و حمایت‌های محدود، آینده بسیاری از پروژه‌های هنری را تهدید می‌کند، محدث توانست با اتکا به شبکه‌ای از هنرمندان، همکاری‌های شخصی و حمایت نهادهای مستقل فرهنگی، این نمایشگاه را سه بار در تهران و شیراز برگزار کند و حالا قدم در مسیر جهانی‌سازی نمایشگاه بگذارد.
او می‌گوید:
«من به فکر بین‌المللی‌کردن این پروژه هستم. با گالری‌هایی در تورنتو و لندن مذاکره کرده‌ایم. هنر این سینماگران فقط متعلق به ایران نیست. باید صدای آن‌ها را به دنیا رساند. اقتصاد هنر امروز جهانی فکر می‌کند.»
در دوره‌ای که بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها به سمت تولید محتوای دیجیتال یا پروژه‌های پربازده تجاری سوق پیدا کرده، نمایشگاهی همچون «چند تکه آینه» اثباتی‌ست بر اینکه می‌توان از دل تجربه‌های خلاقانه، جریان‌های اقتصادی پایدار ساخت. نه با تکیه بر هیاهو، بلکه با پشتوانه ارزش فرهنگی و اصالت هنری.
تئاتر، نقاشی، سینما؛ محدث و زیست چندوجهی یک هنرمند
کارنامه محدث فقط به سینما یا نمایشگاه ختم نمی‌شود. او سابقه همکاری با بزرگان تئاتر همچون آتیلا پسیانی، کمند امیرسلیمانی و رامین پرچمی در نمایش‌هایی چون اولئانا، لباس برای مهمانی و چه کسی از ویرجینیا ولف می‌ترسد؟ را دارد. این زیست هنری چندوجهی، نه‌تنها در توسعه برند شخصی او مؤثر بوده، بلکه توانسته الگویی برای هنرمند مولتی‌مدیا در ایران معاصر ترسیم کند.
نتیجه‌گیری: سینمای بدون دوربین
در زمانه‌ای که هنر تصویری در ایران تحت فشارها و محدودیت‌های مختلف قرار دارد، پروژه‌هایی مانند «چند تکه آینه» یادآور این واقعیت‌اند که هنر هیچ‌گاه متوقف نمی‌شود. همان‌گونه که محدث در پایان نمایشگاه گفت:
«سینما فقط تصویر و قصه نیست؛ سینما می‌تواند نقاشی یا عکس باشد، بخشی از یک روایت پنهان. و همان‌طور که آقای کیارستمی گفتند: در انتخاب رنج، احساس آزادی می‌کنم.»
نمایشگاه «چند تکه آینه» نه‌تنها یک پروژه هنری است، بلکه بیانیه‌ای‌ست درباره امید، مقاومت و استقلال هنرمند در دوران بحران. در این روایت، اقتصاد هنر دیگر نه یک تهدید، که یک فرصت برای خلق مسیرهای تازه است.
